اصل شعر
دلا نزد کسی بنشین که او از دل خبر دارد
به زیر آن درختی رو که او گل‌های تر دارد
نه هر کلکی شکر دارد نه هر زیری زبر دارد
نه هر چشمی نظر دارد نه هر بحری گهر دارد
معنی ابیات
در اولین بیت، شاعر به دل خود توصیه می‌کند که با کسی همنشینی کند که از دل و احساسات آگاه است. این بیت بر اهمیت انتخاب دوستان و هم‌نشینانی تأکید دارد که دارای بینش و درک عمیق از احساسات و عواطف انسانی باشند.
بیت دوم به دل می‌گوید که به زیر درختی برو که گل‌های تازه و خوشبو دارد. این بیت به اهمیت انتخاب محیط و مکان‌هایی اشاره دارد که نشانه‌های زندگی و تازگی را در خود داشته باشند.
در بیت سوم، شاعر اشاره می‌کند که هر قلمی شکر در خود ندارد و هر صدایی زیبا نیست. این بیت به اهمیت تشخیص و تمایز بین چیزهای با ارزش و بی‌ارزش اشاره دارد.
در بیت چهارم، شاعر می‌گوید که هر چشمی نمی‌تواند ببیند و هر دریای بزرگی گوهر ندارد. این بیت نیز بر اهمیت تشخیص و شناسایی چیزهای ارزشمند و نادر تأکید می‌کند.
تفسیر و تحلیل کلی شعر
این شعر مولانا به اهمیت انتخاب درست در زندگی می‌پردازد. او به دل انسان توصیه می‌کند که با کسانی همنشین شود که دارای فهم و درک عمیق از احساسات و ارزش‌های انسانی هستند. مولانا با استفاده از تصاویر طبیعی مانند درخت و دریا، بر لزوم تمایز بین چیزهای سطحی و عمیق تأکید می‌کند. پیام کلی این شعر، هدایت انسان به سمت انتخاب‌های هوشمندانه و ارزش‌مدار در زندگی است، تا بتواند به درک و معرفت بیشتری دست یابد و به حقیقت الهی نزدیک‌تر شود.
