در مقاله:
### اصل شعر
از خدا خواهیم توفیق ادب
بی‌ادب محروم ماند از لطف رب
بی‌ادب تنها نه خود را داشت بد
بلکه آتش در همه آفاق زد
### معنی ابیات
**بیت اول:**
در این بیت، شاعر از خداوند طلب می‌کند که به انسان‌ها توفیق رعایت ادب را عطا کند. اشاره‌ای به این دارد که افرادی که ادب ندارند، از لطف و مرحمت خداوند بی‌بهره خواهند ماند.
**بیت دوم:**
در اینجا، فردوسی بیان می‌کند که بی‌ادبی نه تنها به خود شخص آسیب می‌زند، بلکه می‌تواند برای جامعه نیز زیان‌آور باشد و مشکلات و دردسرهایی را در گستره‌ای وسیع ایجاد کند.
### تفسیر و تحلیل کلی شعر
فردوسی در این ابیات به اهمیت بسیار بالای ادب در زندگی فردی و اجتماعی اشاره می‌کند. او ادب را به‌عنوان یکی از اساسی‌ترین فضایل انسانی معرفی کرده و بر این باور است که ادب می‌تواند جلب‌کننده لطف الهی باشد. از سوی دیگر، بی‌ادبی نه تنها به فرد آسیب می‌زند بلکه جامعه را نیز دچار مشکلات و آشفتگی می‌کند. این پیام نشان‌دهنده ارزش بالای اخلاق و رفتار پسندیده در تعاملات اجتماعی و فردی است. فردوسی با این ابیات، بر اهمیت تأثیرگذاری اخلاق خوب در بهبود روابط اجتماعی و افزایش کیفیت زندگی تأکید می‌کند.
برای یادگیری پیشرفته، به شعر زندگی فروغ فرخزاد مراجعه کنید.
در این مقاله شعر ماهی قرمز فروغ فرخزاد اطلاعات مفیدی آمده است.
برای گسترش دانش خود، مقاله غزلیات جامی؛ مجموعه اشعار و غزلیات شاعر بزرگ جامی را مطالعه کنید.
برای گسترش دانش خود، به مقاله غزل شماره 2 از غزلیات حافظ؛ صلاحِ کار کجا و منِ خراب کجا سر بزنید.
