در مقاله:
### اصل شعر
> همان شاه بیدادگر در جهان
> نکوهیده باشد به نزد مهان
> به گیتی بماند از او نام بد
> همان پیش یزدان سرانجام بد
> شما داد جویید و پیمان کنید
> زبان را به پیمان گروگان کنید
> مکن ای برادر به بیداد رای
> که بیداد را نیست با داد پای
> ز کژی گریزان شود راستی
> پدید آید از هر سوی کاستی
> به دشت اندرون گرگ آدم خورد
> خردمند بگریزد از بی‌خرد
> بی آزاری و سودمندی گزین
> که این است فرهنگ و آیین و دین
> مکن بد که بینی به فرجام بد
> ز بد گردد اندر جهان نام بد
> نگیرد ترا دست جز نیکویی
> گر از مرد دانا سخن بشنوی
> هر آن‌کس که اندیشه‌ای بد کند
> به فرجام بد با تن خود کند
> وگر بد کنی جز بدی ندروی
> شبی در جهان شادمان نغنوی
> جهان را نباید سپردن به بد
> که بر بدکنش بی گمان بد رسد
### معنی ابیات
بیت اول و دوم: فردوسی می‌گوید که شاهان ظالم در نزد بزرگان جامعه مورد نکوهش قرار می‌گیرند و در دنیا به نام بد شناخته می‌شوند و در نزد خداوند نیز سرانجامی بد خواهند داشت.
بیت سوم و چهارم: توصیه می‌شود که افراد به دنبال عدالت و وعده‌های درست باشند و زبانشان را به پیمان‌های صحیح گرو بگذارند. ظلم و بیداد راهی برای دوام و پایداری ندارد.
بیت پنجم و ششم: راستگویی از کجی گریزان است و هر جا که بی‌عدالتی باشد، نقصان و کاستی نیز دیده می‌شود. در جهانی که گرگ به انسان حمله می‌کند، افراد خردمند از بی‌خردان دوری می‌کنند.
بیت هفتم و هشتم: فردوسی بر اهمیت بی‌آزاری و مفید بودن تأکید دارد، چرا که این‌ها اساس فرهنگ، آیین و دین هستند. اعمال بد نهایتاً به نام بد و سرانجام ناخوشایند منجر می‌شود.
بیت نهم و دهم: فردوسی بیان می‌کند که هیچ چیز به جز نیکی به کمک انسان نمی‌آید، به شرطی که از خردمندان بهره بگیریم. کسی که نیت بدی داشته باشد، نهایتاً به خودش آسیب می‌زند.
بیت یازدهم و دوازدهم: اعمال بد به جز بدی نتیجه‌ای در بر ندارند و اگر بدی کنی، حتی یک شب هم در دنیا خوشحال نخواهی بود. نباید دنیا را به افراد بد سپرد، زیرا سرانجام بد به سراغشان خواهد آمد.
### تفسیر و تحلیل کلی شعر
فردوسی در این اشعار به وضوح به اهمیت عدالت و پرهیز از ظلم و ستم اشاره می‌کند. او بر این باور است که بی‌عدالتی و ظلم نه تنها به نام بد و سرانجام ناخوشایند منجر می‌شود، بلکه باعث نقصان و کاستی در جامعه می‌شود. فردوسی با تاکید بر بی‌آزاری و مفید بودن، این ویژگی‌ها را اساس فرهنگ و دین می‌داند و هشدار می‌دهد که اعمال بد به سرانجام بد و نام نیکو نمی‌انجامد. او در نهایت به حکمرانان و مردم توصیه می‌کند که با پیروی از عدالت و دوری از بیداد، جامعه‌ای پایدار و سعادتمند بسازند.
