امروز می خواهیم در این مقاله از سایت مدیر منتور شما را با مایکل پورتر اقتصاددان اهل ایالات متحده آمریکا آشنا کنیم.
مایکل پورتر کیست؟
مایکل پورتر (متولد ۱۹۴۷) یک استاد برجسته آمریکایی در حوزه مدیریت است که به خاطر نظریه‌هایش در زمینه استراتژی (اعم از برنامه‌ریزی استراتژیک و مدیریت استراتژیک)، اقتصاد، رقابت‌پذیری، مزیت رقابتی و استراتژی رقابتی شهرت جهانی دارد.
تحصیلات
مایکل پورتر در زمینه تحصیلی، مسیر درخشانی را طی کرده است:
کارشناسی:
- رشته: مهندسی مکانیک (گرایش هوا-فضا)
- دانشگاه: دانشگاه پرینستون (۱۹۶۹)
کارشناسی ارشد:
- رشته: مدیریت بازرگانی (MBA)
- دانشگاه: دانشکده بازرگانی هاروارد (۱۹۷۱)
دکترا:
- رشته: اقتصاد
- دانشگاه: دانشگاه هاروارد (۱۹۷۳)
نکاتی در مورد تحصیلات پورتر:
- او در دانشگاه پرینستون، دانشجوی ممتاز بود.
- او در دانشکده بازرگانی هاروارد، رتبه اول را در کلاس خود کسب کرد.
- استاد راهنمای دکترای او، رابرت کِی. هِیِر، یکی از برجسته‌ترین اقتصاددانان در حوزه استراتژی بود.
زندگی شخصی مایکل پورتر
خانواده:
- مایکل پورتر در سال 1947 متولد شد.
- او با آن مک‌گریگور ازدواج کرده است.
- آنها دو فرزند دارند: یک پسر و یک دختر.
علاقه‌مندی‌ها:
- پورتر به کوهنوردی، اسکی و قایقرانی علاقه دارد.
- او همچنین به جمع‌آوری کتاب‌های عتیقه و نقاشی علاقه دارد.
تاسیس شرکت مشاوره مدیریت مانیتور گروپ
مایکل پورتر در سال ۱۹۸۳ به همراه پنج نفر از همکارانش در دانشگاه هاروارد، شرکت مشاوره مدیریت مانیتور گروپ را تاسیس کرد. این شرکت به سرعت رشد کرد و به یکی از معتبرترین شرکت‌های مشاوره در جهان تبدیل شد.
خدمات مانیتور گروپ:
- مشاوره به شرکت‌ها در زمینه استراتژی، نوآوری، سازمان‌دهی و رهبری
- کمک به دولت‌ها در زمینه توسعه اقتصادی و امنیت
- ارائه خدمات بازاریابی و قیمت‌گذاری
موفقیت‌های مانیتور گروپ:
- گردش مالی چند ده میلیون دلاری در سال
- کمک به بیش از ۱۰۰۰ شرکت در سراسر جهان
- انتشار بیش از ۱۰۰ کتاب و مقاله
دلایل ورشکستگی مانیتور گروپ:
- بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸
- رقابت فزاینده در صنعت مشاوره
- مشکلات مدیریتی
در سال ۲۰۱۲، مانیتور گروپ توسط شرکت مشاوره دی لویت خریداری شد و امروزه به عنوان مانیتور دی لویت فعالیت می‌کند.
لطفا از پست دانیل گلمن دیدن کنید.
مفاهیم و اصطلاحات کلیدی که پورتر ایجاد نمود
مایکل پورتر در طول دوران حرفه‌ای خود، مفاهیم و اصطلاحات کلیدی متعددی را در زمینه استراتژی، رقابت و اقتصاد ایجاد کرد که به طور گسترده در دنیای تجارت و دانشگاه مورد استفاده قرار می‌گیرند.
برخی از مهم‌ترین مفاهیم و اصطلاحات کلیدی پورتر عبارتند از:
1. زنجیره ارزش:
- ابزاری برای تجزیه و تحلیل فعالیت‌های یک شرکت و شناسایی فرصت‌هایی برای افزایش ارزش.
- زنجیره ارزش پورتر شامل تمام فعالیت‌هایی است که از تولید مواد اولیه تا ارائه محصول نهایی به مشتری انجام می‌شود.
2. استراتژی رقابتی:
- برنامه‌ای برای دستیابی به مزیت رقابتی پایدار در یک صنعت.
- سه نوع استراتژی رقابتی کلی وجود دارد: رهبری در هزینه، تمایز و تمرکز.
3. موقعیت رقابتی:
- موقعیتی که یک شرکت در یک صنعت در مقایسه با رقبای خود دارد.
- موقعیت رقابتی یک شرکت توسط عوامل مختلفی مانند سهم بازار، هزینه‌ها و کیفیت محصول تعیین می‌شود.
4. رقابت‌پذیری:
- توانایی یک شرکت برای رقابت موفق در یک صنعت.
- رقابت‌پذیری یک شرکت توسط عوامل مختلفی مانند مزیت رقابتی، نوآوری و رهبری تعیین می‌شود.
5. نیروهای رقابتی پورتر:
پنج نیرویی که بر رقابت در یک صنعت تأثیر می‌گذارند:
- رقبای موجود
- رقبای جدید
- مشتریان
- تامین کنندگان
- محصولات جایگزین
6. مزیت رقابتی:
- هر چیزی که باعث می‌شود یک شرکت از رقبای خود بهتر عمل کند.
- مزیت رقابتی می‌تواند از منابع مختلفی مانند منابع منحصر به فرد، فرآیندهای کارآمد یا برند قوی حاصل شود.
7. تحلیل استراتژیک منابع:
- ابزاری برای ارزیابی منابع و قابلیت‌های یک شرکت و شناسایی فرصت‌هایی برای ایجاد مزیت رقابتی.
پیشنهاد می کنیم مقاله استراتژی پورتر را مطالعه کنید.
کتاب‌های مایکل پورتر:
1. استراتژی رقابتی (۱۹۸۰):
این کتاب به بررسی چارچوب “پنج نیروی رقابتی پورتر” می‌پردازد که به تحلیل رقابت در یک صنعت کمک می‌کند. پورتر در این کتاب سه نوع استراتژی رقابتی کلی را معرفی می‌کند: رهبری در هزینه، تمایز و تمرکز.
بخشی از کتاب: “هدف از استراتژی رقابتی، ایجاد یک موقعیت رقابتی مطلوب برای شرکت است. این موقعیت باید به شرکت اجازه دهد تا سودآوری بالاتری نسبت به رقبای خود داشته باشد. برای دستیابی به این هدف، شرکت باید به دنبال ایجاد مزیت رقابتی باشد. مزیت رقابتی به معنای داشتن چیزی منحصر به فرد و ارزشمند است که به شرکت اجازه می‌دهد تا بهتر از رقبای خود عمل کند.”
2. مزیت رقابتی (۱۹۸۵):
این کتاب به دنبال پاسخ به این سوال است که چگونه شرکت‌ها می‌توانند به مزیت رقابتی پایدار دست پیدا کنند. پورتر در این کتاب مفهوم “زنجیره ارزش” را معرفی می‌کند و به بررسی عوامل مختلفی مانند منابع و قابلیت‌ها، نوآوری و رهبری می‌پردازد که می‌توانند به ایجاد مزیت رقابتی کمک کنند.
بخشی از کتاب: “مزیت رقابتی به معنای داشتن چیزی منحصر به فرد و ارزشمند است که به شرکت اجازه می‌دهد تا بهتر از رقبای خود عمل کند. منابع و قابلیت‌های یک شرکت، نوآوری و رهبری، از جمله عواملی هستند که می‌توانند به ایجاد مزیت رقابتی کمک کنند.”
3. استراتژی چیست (۱۹۹۶):
این کتاب به عنوان یک منبع جامع برای درک مفاهیم کلیدی استراتژی و نحوه تدوین و اجرای یک استراتژی موفق عمل می‌کند. پورتر در این کتاب به بررسی موضوعاتی مانند انتخاب صنعت، تحلیل رقبا، ارزیابی منابع و قابلیت‌ها، و ایجاد مزیت رقابتی می‌پردازد.
“استراتژی یک برنامه جامع برای هدایت فعالیت‌های یک شرکت و دستیابی به اهداف آن است. استراتژی باید به گونه‌ای باشد که به شرکت اجازه دهد تا در محیطی رقابتی و پویا به موفقیت دست پیدا کند.”
4. مزیت رقابتی ملل (۱۹۸۹):
این کتاب به بررسی عوامل تعیین کننده رقابت‌پذیری یک کشور در اقتصاد جهانی می‌پردازد. پورتر در این کتاب به نقش دولت، عوامل اقتصادی، و عوامل اجتماعی و فرهنگی در رقابت‌پذیری ملل می‌پردازد.
“رقابت‌پذیری یک کشور در اقتصاد جهانی، به عوامل مختلفی مانند نقش دولت، عوامل اقتصادی، و عوامل اجتماعی و فرهنگی بستگی دارد. کشورهایی که می‌توانند این عوامل را به طور موثری مدیریت کنند، در بلندمدت به مزیت رقابتی دست پیدا خواهند کرد.”
جوایز و افتخارات
مایکل پورتر به خاطر نظریه‌ها و تحقیقات برجسته خود در زمینه استراتژی، رقابت و اقتصاد، جوایز و افتخارات متعددی را دریافت کرده است.
برخی از مهم‌ترین جوایز و افتخارات پورتر عبارتند از:
- جایزه آدام اسمیت انجمن ملی اقتصاددانان تجاری:
این جایزه به خاطر مشارکت‌های برجسته در زمینه اقتصاد تجارت به پورتر اعطا شد.
- مدال جان کنت گالبرایت:
این مدال به خاطر مشارکت‌های برجسته در زمینه اقتصاد و سیاست عمومی به پورتر اعطا شد.
- جایزه دیوید ولز (در اقتصاد از هاروارد):
این جایزه به خاطر مشارکت‌های برجسته در زمینه اقتصاد به پورتر اعطا شد.
- بالاترین نشان آکادمی مدیریت برای کمک‌های علمی به مدیریت:
این نشان به خاطر مشارکت‌های برجسته در زمینه علم مدیریت به پورتر اعطا شد.
علاوه بر این، پورتر جوایز و افتخارات دیگری نیز دریافت کرده است، از جمله:
- هفت بار برنده جایزه مک کینزی بهترین مقاله سال بررسی بازرگانی هاروارد
- دکترای افتخاری از بیش از ۲۰ دانشگاه
- عضویت در آکادمی ملی مهندسی
- عضویت در آکادمی ملی علوم
جوایز و افتخارات پورتر نشان‌دهنده تأثیرگذاری و اهمیت کار او در زمینه استراتژی، رقابت و اقتصاد است.
استراتژی رقابتی
استراتژی رقابتی شامل برنامه ریزی بلندمدت و موقعیت یابی یک شرکت به منظور کسب مزیت رقابتی نسبت به رقبای خود است. مشارکت‌های مایکل پورتر در این زمینه، به‌ویژه بینش‌های او در مورد اینکه چگونه شرکت‌ها می‌توانند ساختار صنعت و رقابت خود را برای توسعه استراتژی‌هایی که از نقاط قوت منحصربه‌فرد آنها بهره‌برداری می‌کنند، تجزیه و تحلیل کنند، بسیار چشمگیر بوده است. استراتژی ها ممکن است شامل رهبری هزینه، تمایز یا تمرکز بر یک بازار خاص باشد. درک و به کارگیری این اصول می تواند به کسب و کارها کمک کند تا پویایی های پیچیده بازار را طی کنند و موقعیت خود را در بازار در طول زمان حفظ کنند.
پنج نیروی پورتر
پنج نیروی پورتر چارچوبی است که برای تحلیل رقابت در یک صنعت به کار می‌رود. این چارچوب توسط مایکل پورتر، استراتژیست برجسته، در کتاب استراتژی رقابتی (۱۹۸۰) معرفی شد.
پنج نیروی پورتر عبارتند از:
رقابت در صنعت:
- این نیرو به رقابت بین شرکت‌های موجود در یک صنعت اشاره دارد.
- عواملی مانند تعداد رقبای، سهم بازار، و تنوع محصولات بر رقابت در صنعت تأثیر می‌گذارند.
پتانسیل ورود افراد جدید به صنعت:
- این نیرو به سهولت ورود شرکت‌های جدید به یک صنعت اشاره دارد.
- عواملی مانند موانع ورود، نیاز به سرمایه، و مقررات دولتی بر پتانسیل ورود افراد جدید به صنعت تأثیر می‌گذارند.
قدرت چانه زنی با تامین کنندگان:
- این نیرو به توانایی شرکت‌ها در چانه زنی با تامین کنندگان خود برای دریافت قیمت‌ها و شرایط بهتر اشاره دارد.
- عواملی مانند تعداد تامین کنندگان، تمرکز صنعت، و تمایز محصول بر قدرت چانه زنی با تامین کنندگان تأثیر می‌گذارند.
قدرت چانه زنی با مشتریان:
- این نیرو به توانایی شرکت‌ها در چانه زنی با مشتریان خود برای دریافت قیمت‌ها و شرایط بهتر اشاره دارد.
- عواملی مانند تعداد مشتریان، تمرکز صنعت، و حساسیت به قیمت بر قدرت چانه زنی با مشتریان تأثیر می‌گذارند.
تهدید محصولات جایگزین:
- این نیرو به تهدیدی که محصولات جایگزین برای یک صنعت ایجاد می‌کنند اشاره دارد.
- عواملی مانند قیمت، عملکرد، و در دسترس بودن بر تهدید محصولات جایگزین تأثیر می‌گذارند.
تحلیل پنج نیروی پورتر می‌تواند به شرکت‌ها در درک بهتر محیط رقابتی خود و تدوین استراتژی‌های مناسب برای رقابت در صنعت کمک کند.
مثال:
فرض کنید شما در صنعت تولید تلفن همراه فعالیت می‌کنید. با استفاده از چارچوب پنج نیروی پورتر می‌توانید به سوالات زیر پاسخ دهید:
- رقابت در صنعت تولید تلفن همراه چقدر است؟
- چه عواملی بر پتانسیل ورود افراد جدید به صنعت تولید تلفن همراه تأثیر می‌گذارند؟
- قدرت چانه زنی تامین کنندگان در صنعت تولید تلفن همراه چقدر است؟
- قدرت چانه زنی مشتریان در صنعت تولید تلفن همراه چقدر است؟
- تهدید محصولات جایگزین برای صنعت تولید تلفن همراه چقدر است؟
با پاسخ به این سوالات می‌توانید استراتژی‌های مناسب برای رقابت در صنعت تولید تلفن همراه تدوین کنید.
زنجیره ارزش
مفهوم زنجیره ارزش توسط مایکل پورتر، استراتژیست برجسته، در کتاب مزیت رقابتی (۱۹۸۵) معرفی شد. این مفهوم فعالیت‌های یک شرکت را به دو دسته فعالیت‌های اولیه و فعالیت‌های پشتیبانی تقسیم می‌کند که به محصولات یا خدمات آن ارزش می‌افزایند.
فعالیت‌های اولیه شامل فعالیت‌هایی هستند که مستقیماً در تولید و ارائه محصول یا خدمات به مشتریان نقش دارند. این فعالیت‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:
- تدارکات: شامل فرآیندهای خرید مواد اولیه و سایر ورودی‌های مورد نیاز برای تولید محصول یا خدمات.
- تولید: شامل فرآیندهای تبدیل مواد اولیه به محصول نهایی.
- بازاریابی و فروش: شامل فعالیت‌هایی برای جذب مشتریان و فروش محصول یا خدمات.
- ارائه خدمات: شامل فعالیت‌هایی برای ارائه خدمات به مشتریان پس از فروش.
فعالیت‌های پشتیبانی شامل فعالیت‌هایی هستند که به طور غیرمستقیم به فعالیت‌های اولیه کمک می‌کنند. این فعالیت‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:
- زیرساخت شرکت: شامل فعالیت‌هایی مانند مدیریت منابع انسانی، امور مالی و حسابداری.
- توسعه فناوری: شامل فعالیت‌هایی برای توسعه و بهبود فناوری‌های مورد استفاده در شرکت.
- مدیریت منابع انسانی: شامل فعالیت‌هایی برای استخدام، آموزش و حفظ کارکنان.
- تدارکات: شامل فعالیت‌هایی برای خرید مواد اولیه و سایر ورودی‌های مورد نیاز برای تولید محصول یا خدمات.
با تجزیه و تحلیل هر مرحله از زنجیره ارزش، کسب‌وکارها می‌توانند فرصت‌هایی را برای موارد زیر شناسایی کنند:
- افزودن ارزش: با بهبود کیفیت محصولات یا خدمات، یا ارائه خدمات جانبی جدید.
- کاهش هزینه‌ها: با حذف فعالیت‌های غیرضروری یا یافتن راه‌های کارآمدتر برای انجام فعالیت‌ها.
- متمايز کردن پیشنهادات خود: با تمرکز بر فعالیت‌هایی که به طور منحصر به فردی به مشتریان ارزش ارائه می‌دهند.
چارچوب زنجیره ارزش به شرکت‌ها کمک می‌کند تا عملیات داخلی خود را به شیوه‌ای دقیق درک کنند و به استراتژی‌های مؤثرتری برای دستیابی به مزیت رقابتی منجر شود.
مثال:
فرض کنید شما در صنعت تولید تلفن همراه فعالیت می‌کنید. با استفاده از چارچوب زنجیره ارزش می‌توانید به سوالات زیر پاسخ دهید:
- کدام فعالیت‌ها در زنجیره ارزش شما بیشترین ارزش را برای مشتریان ایجاد می‌کنند؟
- کدام فعالیت‌ها در زنجیره ارزش شما بیشترین هزینه را دارند؟
- چه فرصت‌هایی برای بهبود زنجیره ارزش خود دارید؟
با پاسخ به این سوالات می‌توانید استراتژی‌های مناسب برای رقابت در صنعت تولید تلفن همراه تدوین کنید.
مدل الماس پورتر
مدل الماس پورتر چارچوبی را برای درک چرا کشورها یا مناطق خاصی در صنایع خاص رقابتی تر هستند ارائه می دهد. این مدل توسط مایکل پورتر، استراتژیست برجسته، در کتاب مزیت رقابتی ملل (۱۹۸۹) معرفی شد.
چهار جنبه “الماس” عبارتند از:
- شرایط عامل: شامل عواملی مانند نیروی کار ماهر، زیرساخت ها، و منابع طبیعی است.
- شرایط تقاضا: شامل تقاضای داخلی برای محصولات و خدمات در یک صنعت خاص است.
- صنایع مرتبط و حمایت کننده: شامل وجود صنایع مرتبط و حمایت کننده که می توانند به یک صنعت خاص کمک کنند.
- استراتژی، ساختار و رقابت شرکت: شامل استراتژی ها، ساختارها و رقابت شرکت های فعال در یک صنعت خاص است.
این مدل به ویژه برای موارد زیر مفید است:
- تجزیه و تحلیل مزیت رقابتی کشورها: برای درک اینکه چرا برخی از کشورها در برخی از صنایع رقابتی تر از سایر کشورها هستند.
- هدایت هر دو کسب و کار در تدوین استراتژی جهانی: برای کمک به شرکت ها در انتخاب بازارهای مناسب برای ورود و نحوه رقابت در آن بازارها.
- سیاست گذاران در برنامه ریزی توسعه اقتصادی: برای کمک به دولت ها در طراحی سیاست هایی که به ارتقای رقابت در صنایع خاص کمک می کند.
مثال:
فرض کنید شما در صنعت تولید تلفن همراه فعالیت می‌کنید. با استفاده از مدل الماس پورتر می‌توانید به سوالات زیر پاسخ دهید:
- چه عواملی باعث می شود که برخی از کشورها در صنعت تولید تلفن همراه رقابتی تر از سایر کشورها باشند؟
- کدام بازارها برای ورود شرکت شما به صنعت تولید تلفن همراه مناسب هستند؟
- دولت ها چه سیاست هایی می توانند برای ارتقای رقابت در صنعت تولید تلفن همراه اجرا کنند؟
- با پاسخ به این سوالات می توانید استراتژی های مناسب برای رقابت در صنعت تولید تلفن همراه تدوین کنید.
مدرسه بازرگانی هاروارد
مایکل پورتر به عنوان استاد مدرسه بازرگانی هاروارد، نقشی برجسته در آموزش و پرورش نسل‌های آینده رهبران تجاری ایفا کرده است. آموزه‌ها و انتشارات او، به‌ویژه مدل پنج نیروی پورتر، زنجیره ارزش و مدل الماس پورتر، به طور گسترده در دانشگاه‌ها و محافل علمی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تأثیر پورتر بر مدرسه بازرگانی هاروارد به طور خلاصه در موارد زیر قابل مشاهده است:
- برنامه‌های آموزشی: چارچوب‌های استراتژیک پورتر در بسیاری از دروس و برنامه‌های آموزشی مدرسه بازرگانی هاروارد گنجانده شده است.
- تحقیقات: مرکز تحقیقات استراتژی رقابتی در مدرسه بازرگانی هاروارد به ترویج و توسعه نظریه‌های پورتر اختصاص دارد.
- رهبری فکری: پورتر به عنوان یک متفکر برجسته در زمینه مدیریت و استراتژی، به طور منظم در سمینارها و کنفرانس‌ها در مدرسه بازرگانی هاروارد سخنرانی می‌کند.
- منابع: مدرسه بازرگانی هاروارد کتاب‌ها، مقالات و مطالعات موردی متعددی را منتشر کرده است که به ترویج ایده‌های پورتر می‌پردازند.
در مجموع، مایکل پورتر یکی از تأثیرگذارترین استادان در تاریخ مدرسه بازرگانی هاروارد بوده است. آموزه‌ها و انتشارات او به شکل‌دهی تفکر استراتژیک در نسل‌های متعددی از رهبران تجاری کمک کرده است.
علاوه بر این، مدرسه بازرگانی هاروارد به عنوان یک مرکز پیشرو در تحقیقات تجاری و رهبری فکری، نقشی مهم در ترویج ایده‌های پورتر در سراسر جهان ایفا کرده است
اقتصاد مراقبت های بهداشتی
مایکل پورتر، استراتژیست برجسته، در زمینه اقتصاد مراقبت های بهداشتی نیز فعالیت‌های مهمی انجام داده است. تمرکز او بر ارائه مراقبت های بهداشتی مبتنی بر ارزش، نشان دهنده تغییر قابل توجهی در نحوه اندازه گیری و بهبود اثربخشی مراقبت های بهداشتی است.
چارچوب های پورتر در اقتصاد مراقبت های بهداشتی بر اصول زیر تأکید دارند:
- ارزش برای بیماران: تمرکز بر نتایج مراقبت بهداشتی از منظر بیماران، به جای هزینه ها.
- کیفیت: ارائه مراقبت های بهداشتی با کیفیت بالا که نیازهای بیماران را به طور کامل برآورده می کند.
- کارایی: کاهش هزینه ها بدون کاهش کیفیت مراقبت بهداشتی.
- دسترسی: تضمین دسترسی همه افراد به مراقبت های بهداشتی با کیفیت.
چارچوب های پورتر به پزشکان و سیاست گذاران در هدایت سیستم های مراقبت های بهداشتی به سمت بیمار محوری، کارآمدی و اثربخشی بیشتر کمک می کند. برخی از موارد استفاده از چارچوب های پورتر در اقتصاد مراقبت های بهداشتی عبارتند از:
- ارزیابی اثربخشی درمان های مختلف
- طراحی سیستم های پرداخت مبتنی بر ارزش
- توسعه برنامه های بهبود کیفیت
- ایجاد سیاست های بهداشتی کارآمدتر
کار پورتر در اقتصاد مراقبت های بهداشتی تاثیر قابل توجهی بر نحوه ارائه و ارزیابی مراقبت های بهداشتی در سراسر جهان داشته است. تمرکز او بر ارزش برای بیماران و اصول کارآمدی و اثربخشی، به بهبود کیفیت زندگی بسیاری از افراد در سراسر جهان کمک کرده است.
شاخص پیشرفت اجتماعی
شاخص پیشرفت اجتماعی (SPI) که توسط مایکل پورتر و موسسه ضرورت پیشرفت اجتماعی (Social Progress Imperative) تهیه شده است، میزان تامین نیازهای اجتماعی و زیست محیطی شهروندان یک کشور را اندازه گیری می کند. این شاخص مستقل از شاخص های اقتصادی مانند تولید ناخالص داخلی (GDP) است.
شاخص پیشرفت اجتماعی بر اساس سه بعد اصلی تقسیم بندی می شود:
- نیازهای اساسی انسان: شامل مواردی مانند تغذیه، آب آشامیدنی، سرپناه، بهداشت و آموزش ابتدایی.
- اصول بنیادی رفاه: شامل مواردی مانند دسترسی به اطلاعات، آزادی بیان، حقوق بشر و برابری.
- فرصت ها: شامل مواردی مانند آموزش عالی، مراقبت های بهداشتی پیشرفته و فرصت های شغلی.
شاخص پیشرفت اجتماعی برای 163 کشور در جهان محاسبه می شود. ایران در سال 2022 در رتبه 93 این شاخص قرار گرفته است.
برخی از مزایای استفاده از شاخص پیشرفت اجتماعی عبارتند از:
- ارائه تصویری جامع تر از رفاه یک کشور: این شاخص نه تنها به رشد اقتصادی، بلکه به نیازهای اجتماعی و زیست محیطی نیز توجه می کند.
- شناسایی نقاط قوت و ضعف یک کشور: این شاخص می تواند به سیاست گذاران در شناسایی زمینه هایی که نیاز به بهبود دارند کمک کند.
- مقایسه عملکرد کشورها: این شاخص به مقایسه عملکرد کشورها در زمینه پیشرفت اجتماعی با یکدیگر کمک می کند.
انتقادات وارد بر شاخص پیشرفت اجتماعی عبارتند از:
- دشواری جمع آوری داده ها: داده های مورد نیاز برای محاسبه این شاخص همیشه دقیق و قابل اعتماد نیستند.
- وزن دهی به شاخص ها: وزن دهی به شاخص های مختلف در این شاخص می تواند مورد انتقاد قرار گیرد.
- عدم توجه به زمینه های مختلف: این شاخص تنها یک تصویر کلی از پیشرفت اجتماعی ارائه می دهد و به زمینه های مختلف در کشورهای مختلف توجه نمی کند.
با وجود این انتقادات، شاخص پیشرفت اجتماعی ابزاری مفید برای اندازه گیری پیشرفت اجتماعی در سطح جهانی است.
تئوری‌های مدیریت و رهبری
مایکل پورتر، استراتژیست برجسته، تاثیر قابل توجهی بر تئوری‌های مدیریت و رهبری داشته است. چارچوب‌های استراتژیک پورتر ابزارها و دیدگاه‌هایی را برای تصمیم‌گیری، طراحی سازمانی و تجزیه و تحلیل رقابتی ارائه می‌دهد که به رهبران سازمان‌ها در هدایت سازمان‌های خود به سمت موفقیت کمک می‌کند.
برخی از مهم‌ترین تئوری‌های مدیریت و رهبری پورتر عبارتند از:
- مدل پنج نیروی پورتر: این مدل به تجزیه و تحلیل رقابت در یک صنعت خاص کمک می‌کند.
- زنجیره ارزش: این مدل به شناسایی فعالیت‌هایی که ارزش ایجاد می کنند و فعالیت‌هایی که ارزش ایجاد نمی کنند کمک می‌کند.
- مدل الماس پورتر: این مدل به شناسایی عوامل اصلی که به رقابت پذیری یک کشور در یک صنعت خاص کمک می کنند کمک می‌کند.
چارچوب‌های استراتژیک پورتر به رهبران سازمان‌ها در پاسخ به سوالات زیر کمک می‌کند:
- چگونه می توانیم در یک صنعت رقابتی به طور مداوم موفق باشیم؟
- چگونه می توانیم منابع و قابلیت های خود را به طور موثرتر تخصیص دهیم؟
- چگونه می توانیم از مزیت رقابتی خود در برابر رقبا محافظت کنیم؟
علاوه بر این، چارچوب‌های استراتژیک پورتر به رهبران سازمان‌ها در ایجاد یک فرهنگ سازمانی متمرکز بر موفقیت کمک می کند. این فرهنگ سازمانی بر اصول زیر تأکید دارد:
- تمرکز بر مشتری: رهبران سازمان‌ها باید نیازها و خواسته‌های مشتریان خود را به طور کامل درک کنند.
- نوآوری: رهبران سازمان‌ها باید به طور مداوم به دنبال راه‌های جدید برای بهبود محصولات، خدمات و فرآیندهای خود باشند.
- کارایی: رهبران سازمان‌ها باید به دنبال راه‌هایی برای کاهش هزینه ها و افزایش بهره وری باشند.
- کیفیت: رهبران سازمان‌ها باید به دنبال ارائه محصولات و خدمات با کیفیت بالا باشند.
چارچوب‌های استراتژیک پورتر ابزارهای قدرتمندی هستند که می توانند به رهبران سازمان‌ها در هدایت سازمان‌های خود به سمت موفقیت کمک کنند.
